Msze św. gregoriańskie - co to takiego?

Data dodania: 2010-10-16 00:34:35

Zdarza się, że co jakiś czas zwykle z tyłu jednego czy drugiego kościoła ktoś zostawia plik kartek z modlitwą zwaną 'Nowenną do św. Judy Tadeusza'. Modliwa jak modlitwa - w jej treści nie kryłoby się może nic złego, gdyby nie ostatnie zdania, które czynią z Pana Boga kogoś w rodzaju 'skrzynki do spełniania życzeń'. Owe kontrowersyjne zdania brzmią mniej więcej tak: 'Jeśli codziennie przez 9 dni 6 razy odmówi się tę Nowennę, nie zdarzyło się, by ktoś nie został wysłuchany'. I P.S. do tego: 'Przepisz tę nowennę 12 razy i wyłóż w kościele'. Brzmi jak wróżba, jak magia, a to stoi w zdecydownej sprzeczności z I Przykazaniem Bożym: 'Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną'. Jak w takim kontekście wytłumaczyć istniejący w Kościele zwyczaj odprawiania trzydziestu Mszy św. pod rząd, zwanych Mszami gregoriańskimi? Czy i tu nie ma jakiejś przesady, mitu, przesądu? Warto poświęcić temu tematowi chwilę uwagi.

Historia pojawienia się w Tradycji Kościoła Mszy św. gregoriańskich

Msze gregoriańskie wywodzą swoją nazwę od imienia papieża Grzegorza Wielkiego, którego pontyfikat obejmował lata 590-604. Grzegorz Wielki zanim został papieżem, był przełożonym założonego przez siebie w 575 roku klasztoru na wzgórzu Celio w Rzymie. Po śmierci jednego z mnichów znaleziono w jego celi trzy złote monety. Reguła życia zakonnego sprzeciwiała się posiadaniu prywatnych dóbr. Grzegorz, aby pomóc zmarłemu oczyścić się po śmierci z powyższego grzechu, polecił odprawienie za niego trzydziestu Mszy św. Po trzydziestu dniach zmarły ukazał się w nocy jednemu z braci, mówiąc, że został uwolniony od kary czyśćcowej. Uznano to za znak, że Msze św. odniosły oczekiwany skutek.
Zwyczaj odprawiania trzydziestu Mszy św. za osobę zmarłą zaczął się coraz bardziej rozprzestrzeniać, najpierw w klasztorach, potem także w innych kościołach.
Nie istnieje żadna oficjalna doktryna Kościoła, która potwierdzałaby 100% skuteczność tych Mszy. Powinny one być traktowane jako Msze św. za zmarłych. Zwyczaj ofiarowania Mszy św. za zmarłych jest tradycją od wczesnych lat chrześcijaństwa. Sobór Trydencki (XVI w.) Msze św. za zmarłych uznał jako najbardziej skuteczny sposób modlitwy za dusze w czyśćcu cierpiące. Kościół jest przekonany o nieskończonej wartości Mszy św., wypływającej z zasług Chrystusa. Znaczenie to dotyczy nie tylko samych uczestników Mszy św., ale także osób lub spraw, w intencji których jest ona odprawiana przez kapłana. Msze św. gregoriańskie podobnie jak pozostałe intencje mszalne ofiarowane za osoby zmarłe, są prośbą o uwolnienie zmarłego od konsekwencji grzechu. Sama liczba „trzydzieści” nie może być nigdy łączona z gwarancją wybawienia od pokuty po śmierci. Człowiek, zgodnie ze swoją naturą, poszukuje pewności dotyczącej losu zmarłych. Msze gregoriańskie nie mogą być jednak podstawą takiej gwarancji. Człowiek może zawsze prosić, ale tym, który wysłuchuje próśb jest Bóg i ostateczną wartość podobnych Mszy św. zna tylko On.

Jakie są zasady odprawiania jednej serii Mszy św. gregoriańskich?

Istnieją szczegółowe regulacje kościelne dotyczące Mszy gregoriańskich. Określają one liczbę Mszy św. na trzydzieści odprawianych w trybie ciągłym. Wyjątkami od tej reguły mogą być nieprzewidziane przeszkody, takie jak np. choroba kapłana. W takich wypadkach cykl Mszy gregoriańskich zachowuje wartość, jaką Kościół z nimi łączy. W wypadku podobnych przeszkód cały cykl przesuwa się o ilość dni, których brakuje do pełnej liczby trzydziestu. Cechą Mszy gregoriańskiej jest także to, że powinna być ona odprawiana za jednego tylko zmarłego, nigdy zaś zbiorowo za kilku zmarłych. Nie jest konieczne, aby podobne Msze św. były odprawiane zawsze w tym samym kościele. Ważna jest jedynie ciągłość dni.

Czy każdy ksiądz może odprawiać Msze św. gregoriańskie?

Z pewnością łatwiej jest zobowiązać się do odprawienia serii Mszy gregoriańskich kapłanowi, który nie pracuje w duszpasterstwie. Kodeks Prawa Kanonicznego zezwala kapłanom z drobnymi wyjątkami na odprawienie tylko jednej Mszy św. w dzień powszedni. Przyjmując „gregoriankę” dany ksiądz blokuje sobie i innym wiernym możliwość odprawienia innych intencji. Dlatego najczęściej takie Msze św. sprawują księża zakonni, których jest więcej na danej parafii, albo księża pracujący poza parafią (np. kurialiści, studenci, profesorowie). Zwykle wierni chcąc zamówić „gregoriankę” udają się do swojego proboszcza, by ten pomógł znaleźć kapłana, który przyjmie takie zobowiązanie.

(oprac. x.S.)

powrót ::